همیشه برای انسان این پرسش وجود داشته که هر محصولی که امروز استفاده می‌کند، از چه زمانی وارد زندگی بشر شده است. پارچه‌ها نیز از این قاعده مستثنی نیستند. یکی از قدیمی‌ترین و پرکاربردترین آن‌ها پارچه کتان است که از هزاران سال پیش در زندگی مردم نقش مهمی ایفا کرده. در این مقاله با تاریخچه، انواع، ویژگی‌ها و کاربردهای این پارچه آشنا خواهیم شد.
تاریخچه پارچه کتان
پارچه کتان یکی از قدیمی‌ترین منسوجات جهان است. نخستین نمونه‌های شناخته‌شده کتان در غارهای گرجستان کشف شد. همچنین در مناطق مسکونی اطراف دریاچه سوئیس، تکه‌هایی از پارچه کتان متعلق به حدود ۸ هزار سال پیش از میلاد مسیح یافت شده است.
بر اساس تحقیقات، قدمت این پارچه را حدود ۳۶ هزار سال تخمین زده‌اند. در گذشته به دلیل سختی تولید و کمیاب بودن گیاه فلاکس (منبع اصلی الیاف کتان)، تنها طبقات اشراف و افراد ثروتمند توانایی استفاده از این پارچه ارزشمند را داشتند.
امروزه کتان همچنان جایگاه ویژه‌ای دارد و با بهبود روش‌های تولید و بهره‌برداری صنعتی، به یکی از پارچه‌های محبوب در جهان تبدیل شده است.
الیاف کتان چیست؟
الیاف کتان از ساقه گیاه فلاکس به دست می‌آید. این گیاه سالانه رشد می‌کند و ارتفاع آن به حدود ۱۲۰ سانتی‌متر می‌رسد. قطر ساقه فلاکس بین ۱/۸ تا ۱/۱۶ اینچ است.
در گذشته تولید الیاف کتان بسیار دشوار بود و نیاز به مراحل فراوانی داشت. همین موضوع باعث شده بود که تولید پارچه کتان محدود باشد. بهترین الیاف کتان امروزه در شمال فرانسه، ایرلند و بلژیک به دست می‌آید و این کشورها همچنان به عنوان مراکز اصلی تولید کتان باکیفیت شناخته می‌شوند.
انواع پارچه کتان
پارچه کتان در طیف گسترده‌ای تولید می‌شود و هر نوع آن ویژگی‌ها و کاربرد خاص خود را دارد. در ادامه به معرفی مهم‌ترین انواع پارچه کتان می‌پردازیم.
کتان کش–پنبه‌ای
این نوع پارچه ترکیبی از کتان و الیاف پنبه است. مقاومت بالاتر و عمر طولانی‌تری نسبت به کتان خالص دارد. شست‌وشوی آن نسبتاً آسان است و در عین حال بافتی نرم و راحت دارد. البته باید توجه داشت که این پارچه قابلیت آب‌رفتگی و چروک شدن نیز دارد.
کتان نخی
کتان نخی یکی از پرمصرف‌ترین انواع پارچه کتان است. این نوع بافتی سبک و نرم دارد و برای دوخت لباس‌های راحتی خانگی بسیار پرکاربرد است. جذب رطوبت بالا باعث شده که انتخابی ایده‌آل برای فصل تابستان باشد، زیرا باعث خنکی و راحتی بدن در گرما می‌شود.
کتان کاغذی
این نوع بسیار نازک و سبک است و تا حدودی قابلیت چروک شدن دارد. ظاهر آن شباهت زیادی به کاغذ دارد و به همین دلیل به این نام معروف شده است. کتان کاغذی برای تولید ملحفه، روبالشی و حوله‌های سبک استفاده می‌شود.
کتان صابونی
کتان صابونی یکی از بهترین و در عین حال دشوارترین انواع پارچه‌های کتان است. فرآیند تولید آن زمان‌بر و پرهزینه است و به همین دلیل کمتر تولید می‌شود. با این حال، مقاومت و دوام بالا، رنگ‌پذیری عالی و خشک شدن سریع باعث شده همچنان طرفداران زیادی داشته باشد. این پارچه به‌ویژه در کشور چین به‌طور صنعتی در حجم بالا تولید می‌شود.
کتان کریستال
کتان کریستال به دلیل وجود الیاف گیاهی سبک، یکی از خنک‌ترین و محبوب‌ترین انواع کتان محسوب می‌شود. این پارچه ضخامت متوسطی دارد و در فصل‌های مختلف قابل استفاده است. داشتن تکه‌های براق و درخشان باعث نام‌گذاری آن شده است. به دلیل ظاهری زیبا و کیفیت بالا، در دوخت لباس‌های متنوعی به کار می‌رود.
ویژگی‌های برجسته پارچه کتان
پارچه کتان نه تنها از نظر تاریخی ارزشمند است بلکه ویژگی‌های فنی خاصی دارد که آن را از بسیاری از پارچه‌های دیگر متمایز می‌کند:
-
کشسانی بالا: الیاف کتان در برابر کشش مقاوم‌اند و سریع به حالت اولیه بازمی‌گردند.
-
مقاومت در برابر اسیدها: نسبت به بسیاری از پارچه‌های دیگر در برابر محلول‌های اسیدی سرد یا غلیظ مقاوم‌تر است.
-
مقاومت در برابر قلیاها: حتی در برخورد مداوم با مواد شوینده و قلیایی دچار آسیب نمی‌شود.
-
قدرت بیشتر در رطوبت: هنگامی که مرطوب است تا ۲۰٪ مقاوم‌تر از حالت خشک عمل می‌کند.
-
مقاومت در برابر حلال‌های آلی: در برابر مواد شوینده خشکشویی مقاومت بهتری نسبت به پارچه‌های دیگر دارد.
-
مقاومت در برابر حرارت: تا دمای ۱۲۰ درجه سانتی‌گراد را تحمل می‌کند و تنها تغییر رنگ می‌دهد، بدون اینکه بسوزد یا تجزیه شود.
کاربردهای پارچه کتان
کاربردهای پارچه کتان بسیار گسترده است. از قدیم تا امروز، این پارچه در صنایع مختلفی استفاده شده است:
-
صنعت مد و پوشاک: دوخت لباس‌های تابستانی، مانتو، پیراهن، شلوار و کت‌های سبک
-
لوازم خانگی: ملحفه، رومیزی، پرده و حوله
-
صنعت نساجی صنعتی: برخی تجهیزات و پارچه‌های صنعتی به دلیل مقاومت بالا از کتان تولید می‌شوند.
به دلیل داشتن ایستایی مناسب، براقیت و استحکام، طراحان مد به‌ویژه در فصل‌های گرم سال توجه ویژه‌ای به این پارچه دارند.
عوامل مؤثر بر قیمت پارچه کتان
قیمت نهایی پارچه کتان تحت تأثیر عوامل زیر تعیین می‌شود:
-
نوع کتان (کش‌پنبه‌ای، نخی، صابونی، کریستال و …)
-
کیفیت و تراکم الیاف
-
کشور تولیدکننده (فرانسه و بلژیک معمولاً گران‌تر از نمونه‌های آسیایی هستند)
-
قابلیت رنگ‌پذیری و طراحی پارچه
-
عرضه و تقاضای بازار
هرچه فرآیند تولید دشوارتر و الیاف باکیفیت‌تر باشند، قیمت پارچه نیز بالاتر خواهد بود.
سوالات متداول درباره پارچه کتان
چرا پارچه کتان محبوب است؟
به دلیل استحکام بالا، مقاومت در برابر حرارت، سبک بودن، بهداشتی بودن و قابلیت استفاده در فصول گرم.
پارچه کتان بیشتر در چه صنایعی کاربرد دارد؟
عمدتاً در صنعت پوشاک و نساجی خانگی استفاده می‌شود اما در مصارف صنعتی نیز به دلیل مقاومت ویژه کاربرد دارد.
آیا پارچه کتان فقط برای تابستان مناسب است؟
خیر. برخی از انواع آن مانند کتان کریستال یا کتان کش–پنبه‌ای می‌توانند در فصل‌های مختلف سال استفاده شوند.
منبع : https://tejarattanzif.com/cotton/
:: بازدید از این مطلب : 2
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0
عضو شوید
عضویت سریع
آمار مطالب
آمار بازدید
